Met de herverkiezing van Trump in 2024 zet de Verenigde Staten haar protectionistische koers voort. Dit heeft directe gevolgen voor bedrijven die afhankelijk zijn van internationale handel. Importheffingen, handelsdeals en fiscale aanpassingen beïnvloeden het internationale speelveld. Voor accountants betekent dit een complexere werkomgeving, waarin risicobeoordeling, continuïteitsvragen en gebeurtenissen na balansdatum extra aandacht vragen.

Handelspolitiek en importheffingen

Trump heeft recentelijk hogere importheffingen ingesteld op goederen uit de Europese Unie (EU) en tientallen andere landen. Voor de meeste EU-goederen geldt een tarief van 15%, met uitzonderingen voor onder andere vliegtuigen en chipapparatuur. Staal en aluminium blijven zwaarder belast, met een tarief van 50%. Deze maatregelen hebben aanzienlijke gevolgen voor diverse sectoren, waaronder staal, landbouw en halfgeleiders.

Verhoogde importheffingen leiden tot hogere inkoopkosten voor bedrijven die afhankelijk zijn van geïmporteerde goederen. Dit kan de kostprijs van producten verhogen en uiteindelijk leiden tot hogere verkoopprijzen voor consumenten.

Gevolgen mbt prijzen en voorraad

Voor bedrijven met grote voorraden in deze sectoren is er een dubbele klap: de inkoopkosten zijn hoger en er is een risico op verouderde voorraden. Daarbij worden de marges van bedrijven met verhoogde inkoopkosten onder druk gezet, wat kan leiden tot hogere verkoopprijzen. Langlopende contracten met vaste prijsafspraken vormen hierbij een extra complicatie. Deze contracten beperken de flexibiliteit van bedrijven om de gestegen kosten door te berekenen aan hun klanten, waardoor de winstgevendheid verder onder druk komt te staan.

Specifieke sectoren

Staal, aluminium, landbouw en halfgeleiders voelen de impact direct. Met tarieven die oplopen tot wel 50%, zien bedrijven die staal en aluminium importeren hun productiekosten aanzienlijk stijgen. Dit vertaalt zich direct naar hogere prijzen voor eindproducten zoals machines, voertuigen en bouwmaterialen. In de halfgeleiderindustrie betekent de duurdere import van chips hogere prijzen voor elektronica, consumententechnologie en automobieltoepassingen.

Continuïteitsbeoordeling

De invoering van tarieven en handelsbeperkingen brengt onzekerheden met zich mee voor bedrijven die afhankelijk zijn van internationale handel. Dit vraagt, waar nodig, om scherpere continuïteitsanalyses met nadruk op kasstromen, liquiditeitsplannen en convenanten. In zwaar getroffen sectoren kan een paragraaf over “materiële onzekerheid” in de controleverklaring noodzakelijk zijn. Toch blijft het beeld genuanceerd.

Continuïteitsrisico’s zijn dus sector- en bedrijfsspecifiek en vragen maatwerk in de controle, zonder overschatting van macro-effecten. Hoewel de inschatting is dat de gevolgen beperkt zullen blijven, is bedrijfsmatige bijsturing vereist voor de getroffen bedrijven.

Gebeurtenissen na balansdatum

Trump staat bekend om onverwachte beleidsbesluiten die vaak direct worden ingevoerd. Dit kan de relevantie van gebeurtenissen na balansdatum vergroten. Importheffingen of handelsdeals die kort na het jaareinde worden aangekondigd, kunnen de operationele prestaties van een bedrijf op verschillende manieren beïnvloeden:

Hogere inkoopkosten: Dit kan de kostprijs van eindproducten verhogen en marges onder druk zetten, vooral in sectoren met smalle winstmarges. Voorraadwaarderingen moeten mogelijk worden aangepast om de hogere kosten weer te geven.

Prijsaanpassing en verkoopdruk: Indien mogelijk moeten bedrijven mogelijk hun verkoopprijzen verhogen. Afhankelijk van de marktomstandigheden kan dit leiden tot verlies van klanten of verminderde vraag, waardoor omzet kan dalen of verschuiven naar producten die minder gevoelig zijn voor importtarieven.

Contractuele en juridische gevolgen: Langlopende contracten met vaste prijsafspraken kunnen het doorberekenen van hogere kosten beperken. Bedrijven kunnen verplicht zijn om voorzieningen te treffen of verliezen te accepteren, wat de resultaten beïnvloedt.

Strategische heroverwegingen: zoals hun productielocaties, leveranciersnetwerk of sourcingstrategie, wat op korte termijn kan leiden tot extra investeringen of kosten.

Conclusie: Wat betekent dit voor de accountant?

De tweede termijn van Trump m.b.t. tariefwijzigingen heeft concrete gevolgen voor de jaarrekeningcontrole. Voor accountants betekent dit een complexere werkomgeving waarin de risicobeoordeling, continuïteitsanalyse en de behandeling van gebeurtenissen na balansdatum extra aandacht vereisen.

Dit omvat het beoordelen van de gevolgen voor:

Winstgevendheid: Hogere inkoopkosten kunnen de winstmarges onder druk zetten, vooral in sectoren met smalle marges.

Voorraadwaardering: Bedrijven in getroffen sectoren moeten mogelijk de waardering van hun voorraden aanpassen om hogere kosten te reflecteren.

Cashflow en liquiditeit: De onzekerheden vragen om scherpere analyses van kasstromen en liquiditeitsplannen. In zwaar getroffen sectoren kan dit leiden tot een paragraaf over ‘materiële onzekerheid’ in de controleverklaring.

De impact is echter sterk sectorspecifiek, wat vraagt om een op maat gemaakte controleaanpak per sector en per onderneming. Hoewel de algehele gevolgen waarschijnlijk beheersbaar blijven en een faillissementsgolf niet verwacht wordt, moeten accountants extra alert zijn op onverwachte beleidsbesluiten die direct na de balansdatum worden ingevoerd.