Drs Frank Bosma RA is interim financial en consultant bij BIMC (Bosma Interim Management and Consultancy BV). Frank heeft de nodige jaren ervaring binnen de accountancy voor verschillende firma’s en is begeleider masterscripties aan de accountancy opleiding van Nyenrode Business Universiteit. Hieronder lees je de opinie van Frank Bosma over de toegevoegde waarde van de accountant.

De toegevoegde waarde van de accountant

De Nederlandse Beroepsorganisatie Accountants (NBA)(2018) maakt zich zorgen om de toekomst van de MKB-accountant en heeft een actieplan opgesteld waarin thema’s zoals de maatschappelijke relevantie, controlekwaliteit en educatie aan bod komen. Daarnaast hebben MKB-ondernemers een veranderde vraag en behoefte naast het controleren van de financiële overzichten. Uit de publicatie van de NBA (2019) blijkt dat MKB-ondernemers ook de behoefte hebben aan een accountant die meer als een strategisch partner optreedt. Hieronder zal ik aan de hand van wetenschappelijke publicaties laten zien dat de MKB-accountant wel degelijk toegevoegde waarde heeft en dat het dus belangrijk is om in de accountancy te blijven investeren.

De accountant treedt in beginsel op als vertrouwenspersoon van het maatschappelijke verkeer. Het maatschappelijke verkeer heeft behoefte aan betrouwbare financiële informatie vooral in een snel veranderende wereld. De accountant vervult hierin een zeer belangrijke rol. De toegevoegde waarde van de accountant gaat echter verder en zal ik belichten vanuit twee perspectieven:

1. Maatschappelijke perspectief
2. Clientperspectief

Toegevoegde waarde vanuit het maatschappelijke perspectief

Een economische bedrijfsomgeving kan slechts effectief functioneren en bestaan indien sprake is van betrouwbare financiële informatie. Het oordeel van de accountant maakt het mogelijk dat de gebruikers van de financiële overzichten goed geïnformeerde economische beslissingen kunnen nemen op basis van informatie waar zij op kunnen vertrouwen. Daarbij verschaft het oordeel van de accountant een zekerheid aan het maatschappelijk verkeer (NBA, Whitepaper, 2018). Een voorbeeld van toegevoegde waarde vanuit het maatschappelijke perspectief zijn lagere financieringslasten bij een kwalitatief goede audit. Een oordeel van de accountant geeft geldverstrekkers meer zekerheid over de financiële performance van een onderneming en de interne beheersing.

De toegevoegde waarde vanuit het maatschappelijke perspectief is breed, maar de cliënt kan tevens een waarde ontlenen aan een accountantscontrole.

Toegevoegde waarde vanuit het klantperspectief

Toegevoegde waarde vanuit klantperspectief is ook belicht in de door NBA gepubliceerde Whitepaper. In dit rapport is beschreven dat cliënten toegevoegde waarde zien in aanbevelingen op het gebied van interne beheersing, strategisch vlak en fiscaliteit. Om dit te bereiken dient de accountant over specifieke kennis van de organisatie en de omgeving te beschikken (NBA, Whitepaper, 2018). Dit blijkt tevens uit het onderzoek van Fontaine en Pilote (2012). Volgens dit onderzoek zien de cliënten de accountants als bron van nuttige stuurinformatie. Daarnaast verwachten de cliënten dat de accountants additionele controlegerelateerde diensten (value added audit services) leveren die verder gaan dan de minimumvereisten van een reguliere controle (ook wel ‘beyond the audit services’ genoemd) (Fontaine & Pilote, 2012).

In het onderzoek van Herda en Lavella (2013) komt de term value added audit services naar voren. Uit dit onderzoek blijkt dat de mate van relatie-commitment een effect heeft op de value added audit services van de accountant. Binnen dat onderzoek worden de value added audit services gedefinieerd als; de mate van aanbevelingen omtrent de business processen en interne beheersing door de accountant die verder gaan dan de minimum vereisten van een reguliere controle.

Dit is consistent met de concepten die binnen de accountancyliteratuur worden gebruikt om het begrip toegevoegde waarde van de accountant in te kaderen. Zo worden binnen het onderzoek van Eilifsen, Knechel en Wallage (2001) aanbevelingen van de accountant omtrent de interne beheersing gezien als toegevoegde waarde aan de cliënt. Uit hun onderzoek blijkt dat in het huidige controlemodel (Business Risk Auditing, BRA), de accountant meer toegevoegde waarde levert aan de cliënt in vergelijking tot de traditionele methode van de jaarrekeningcontrole. In het huidige BRA-model wordt er een uitgebreide managementletter opgesteld, waarin feedback wordt gegeven op de interne beheersing en gedeeld met de cliënt. Dit zorgt voor een toename van de waargenomen nut van de afgenomen diensten door de cliënt (Eilifsen, Knechel, & Wallage, 2001; Fontaine & Pilote, 2012; Beattie, Fearnley, & Brandt, 2000).

De toegevoegde waarde van de accountant heeft zich in de afgelopen jaren regelmatig bewezen en de beroepsgroep is druk doende om de kwaliteit van de audits te verbeteren. Accountancy is een mooi vak en kantoren bieden goede professionals kansen om zich verder te ontwikkelen. Het is daarom van belang om te blijven investeren in het vak accountancy waardoor dit nog decennia kan blijven bestaan.  

Bronnen

Beattie, V., Fearnley, S., & Brandt, R. (2000). Behind the audit report: A descriptive study of discussions and negotiation between auditors and directors. International Journal of Auditing, 177-202.

Crosby, L., Gronroos, C., & Johnson, S. (2002). Who moved my value? Marketing Management, 10-11.

Eilifsen, A., Knechel, W. R., & Wallage, P. (2001). Application of the business risk audit model: A field study. Accounting Horizons, 15(3), 193-207.

Fontaine, R., & Pilote, C. (2012). Clients’ Preferred Relationship Approach with their Financial Statement Auditor. Current Issues in Auditing, 1-6.

Fontaine, R., Lataifa, S. B., & Herda, D. (2013). An Interview Study to Understand the Reasons Clients Change Audit Firms and the Client’s Perceived Value of the Audit Services. Current Issues in Auditing (American Accounting Association), A1-A14.

Gronroos, C. (2000). Service Management and Marketing. Journal of Marketing Management, 20-38.

NBA. (2018). Whitepaper. NBA (Stuurgroep Publiek Belang).